Tekst: Koen Ruijs Foto’s: Black Monsoon
Op een maandagavond in november ging CHAOS Music Magazine in gesprek met de bandleden van het tegendraadse noise-grunge trio Black Monsoon. We praatten over het gevoel van machteloosheid, experimenteren met gitaren en een stinkende hotelkamer op een boot. Dit alles mondde namelijk uit in een nieuw Black Monsoon album!
Dag Teun, Jacky en Marjolijn! Oftewel, hallo Black Monsoon!
Hoe gaat het met jullie?
Marjolijn: ‘Naar omstandigheden gaat het goed. We zijn alle drie nog kerngezond.’
Komen jullie nog veel samen als band in deze Coronaperiode?
Marjolijn: ‘We repeteren meer dan ooit! We hebben een hele grote oefenruimte op een boerderij vlakbij Deventer. Daar brengen we nu ontzettend veel tijd samen door.’
Op 27 november verschijnt jullie eerste volledige studio album. Tevens jullie tweede wapenfeit na jullie debuut EP. Het album hebben jullie bestempeld met de titel ‘Pantomime’. Wat is voor jullie de betekenis achter deze titel?
Teun: ‘Pantomime betekent dat alles geacteerd en uitgebeeld is zonder dat er woorden aan te pas komen. We hebben er meteen het beeld bij van een poppenspel en een mimespeler. Persoonlijk denk ik hierbij meteen aan een pierrot. Het idee is dus dat je bespeeld wordt en de regie niet meer in eigen hand hebt. Zelfs als je het idee hebt dat je de regie wel in eigen hand hebt, dan is dat vaak niet het geval. In de huidige pandemie komt het naar voren hoeveel dingen er momenteel om je heen gebeuren waar je zelf geen invloed op hebt. Hierdoor heb je je eigen leven niet meer onder controle. Omdat alle songs op de plaat wel iets met dit onderwerp te maken hebben, besloten we het album de naam ‘Pantomime’ te geven.’
Kwam dat machteloosheidsgevoel puur door de pandemie, of zijn er ook andere, meer persoonlijke, ervaringen en interpretaties die jullie aan het begrip ‘Pantomime’ koppelen?
Teun: ‘Wij hebben alle drie ons eigen idee hierbij. Maar ik ga misschien heel diep door te denken dat zelfs als je denkt dat je zelf alles onder controle hebt, dat je ongemerkt toch nog bespeeld wordt. Dat gaat zelfs terug naar je kindertijd. De manier waarop jij opgroeit en wat je in je omgeving meemaakt, dat is hoe jouw leven wordt bepaald. En dan denk je daarin heel zelfstandig te zijn en zelf een mening te hebben gevormd, maar ondertussen is die mening wel voor een heel groot deel bepaald door je omgeving. Zonder dat je dat doorhad.’
Jacky: ‘Pantomime’ is als single naar ons idee ontzettend goed uit de verf gekomen. Daarom hadden we zoiets van, we gaan dit ook gewoon als albumtitel gebruiken. Het nummer heeft echt wel te maken met het bespelen. Maar het was niet per se de intentie om dat verband meteen te leggen tussen ons album en de pandemie.’
De coverart bestaat uit hangende, getekende ogen. Waarom doelen jullie met deze artwork en albumtitel zo op het ‘visuele’?
Marjolijn: ‘Ik heb de artwork zelf getekend. Het komt een beetje voort uit de artwork van de eerder verschenen single ‘Jabberwocky’. De coverart daarvan bestaat uit één oog. En op de albumcover zitten de ogen natuurlijk aan een draadje, wat wil zeggen dat iemand van bovenaf de regie heeft over de stand van de ogen. Daarnaast zit er geen mond vast aan de ogen, dus de ogen kunnen zelf niets zeggen.’
Hoe hebben jullie je muzikaal laten inspireren voor ‘Pantomime’?
Jacky: ‘Met elkaar gaan we steeds verder en ontwikkelen we onszelf als band op muzikaal vlak. We hebben nu bijvoorbeeld meer gebruik gemaakt van samenzang en koortjes. We zijn met z’n drieën gaan zingen en wilden daarmee gewoon een sterke vocale performance neerzetten om de nummers meer diepte te geven. Daarnaast zijn we nog meer naar elkaar toegegroeid door gewoon ontzettend veel samen te jammen.’
Marjolijn: ‘Er zitten nu ook wat gewaagdere breaks en staccato stukken in de liedjes die we voorheen niet op deze manier hebben toegepast.’
Teun: ‘Ja, en daarnaast zijn we iets meer gaan experimenteren over de gehele linie.’
Het thema van het album is dus dat je de regie niet altijd zelf in handen hebt als het op je eigen beslissingen in het leven aankomt. Hebben jullie hier een specifiek voorbeeld van in een bepaald liedje?
Jacky: ‘Bij ‘Awake’ proberen we uit te drukken dat je niet altijd zo maar alles van iedereen moet aannemen. Ga vooral je eigen weg en doe je eigen ding.’
Teun: ‘‘Losing’ gaat dan weer over jezelf voor de gek houden. En dat je daar zelf in gaat geloven. Een soort psychologisch spelletje als het ware. Machteloosheid kun je ook omkeren en in je voordeel gebruiken. De wetenschap dat je zelf bespeelt wordt kun je ook omdraaien om daarmee anderen in jouw omgeving te bespelen.’
Meer experimenteren, hebben jullie daar voorbeelden van?
Teun: ‘We zijn met een andere producer gaan werken voor dit album, namelijk met Jan Schenk. Onze vorige EP hebben we opgenomen met Joes Brands in zijn studio vlakbij Antwerpen. Daar hadden we zo nog een keer heen gewild om ons album op te nemen, maar we hebben expres besloten om voor dit album met iemand anders te werken. Omdat dat voor onszelf heel verfrissend zou kunnen zijn. Dat merkten we ook toen we bezig waren in de studio. Zelf ben ik overigens nog de dag voordat we gingen opnemen naar de muziekzaak gegaan voor een kabeltje. Maar, ik kwam naar buiten met een nieuw fuzz pedaal en een nieuw distortion effect. Deze heb ik allebei meegenomen naar de studio en uiteindelijk zijn ze voor alle nummers gebruikt. Hierdoor is er last-minute ook nog wat veranderd aan ons bandgeluid. En dat is allemaal spontaan ontstaan. Want drie weken voordat we de studio ingingen wisten we nog niet precies wat onze sound voor deze plaat zou gaan worden.’
Hadden jullie de songs wel allemaal tot in de puntjes voorbereid voordat jullie de studio ingingen?
Marjolijn: ‘De meeste liedjes stonden wel vast qua structuur. Want we hadden ook relatief weinig tijd om alle liedjes er volledig op te krijgen in de periode dat we de studio tot onze beschikking hadden. We hebben de laatste zeven nummers bijvoorbeeld in vier dagen tijd opgenomen.’
Teun: ‘Als ik dit album vergelijk met de vorige EP, dan ben ik in ieder geval meer verschillende gitaren gaan gebruiken. En sommige daarvan ook in vreemde stemmingen. Bijvoorbeeld in het nummer ‘Jabberwocky’. Daarbij speelde ik op een oude gitaar die ik na lange tijd terugvond. Ik heb er drie nieuwe snaren op laten zetten en de overige snaren waren verroest en heb ik er afgetrokken. De drie snaren die ik er toen op had zitten, heb ik allemaal in F gestemd. En dan ontstaat er een hele rare vibe als je begint te spelen. Die rare vibe is uiteindelijk best wel een kenmerkend geluid geworden voor ‘Jabberwocky’.’
En hoe was de sfeer binnen Black Monsoon buiten het spelen om?
Teun: ‘We overnachtten op een veel te klein, stinkend hotelkamertje op een boot. Het putje en de vloerbedekking stonken ontzettend haha.’
Jacky: ‘Maar het was onderling wel super gezellig. Het was daarnaast lekker om een aantal dagen aaneengesloten alleen maar met muziek bezig te zijn.’
Als jullie in de studio zijn om op te nemen, hebben jullie dan een bepaalde werkwijze?
Marjolijn: ‘We spelen met zijn drieën gewoon eerst de instrumentale basistakes in, en daar komen dan de vocale en overige dubs overheen.’
Teun: ‘Vaak is het dan met twee of drie basistakes ook wel gepiept. Want dan zit die energie voor dat liedje er nog in bij iedereen. Vaak begon een studiodag met binnenkomen, even vijf minuutjes warmdraaien en dan meteen gaan met die banaan om de eerste takes erop te zetten. Deze takes luisterden we vervolgens terug en de rest van de ochtend gingen we bedenken wat er nog bij moest komen om de productie af te maken. Ergens halverwege de dag begon dit proces weer opnieuw. Daarnaast is Jan direct na het inspelen al gaan mixen. Zo konden we meteen reageren op hoe hij aan het mixen was.’
Waren er veel meningsverschillen over nieuwe sounds en bepaalde keuzes in de producties van de liedjes?
Teun: ‘Ja zeker! En meestal gaat zo’n discussie er ook wel hard aan toe hoor haha. Maar we zijn met zijn drietjes. Dus als twee daarvan het niet eens zijn met elkaar, dan is er altijd een derde die inspringt als een soort mediator en dan komt het altijd wel weer goed. Meestal is Marjolijn binnen ons drietal de mediator die alles rustig op een rijtje zet en daaruit de beste keuze filtert.’
Jacky: ‘Ja, want Teun en ik kunnen af en toe op broer en zus niveau kibbelen. Wij zijn allebei hartstikke eigenwijs. Maar, we hebben elkaar in ieder geval nog nooit geslagen haha.’
Hoe zijn de liedjes die op ‘Pantomime’ staan tot stand gekomen?
Marjolijn: ‘Ze zijn allemaal ontstaan vanuit jams in de oefenruimte. Na een lange jamsessie kiezen we de mooiste stukken uit en daaraan gaan we dan schaven om ze om te vormen tot liedjes.’
Teun: ‘Het liedje ‘Fire’ is bijvoorbeeld ontstaan tijdens een soundcheck. Marjolijn draaide aan de knoppen van de geluidstafel om onze zangmicrofoons in te stellen. Ik begon toen gewoon vier akkoorden te spelen en wat te zingen. Dit kwam eigenlijk vanuit het niets. Maar, het sloeg wel aan bij Jacky en Marjolijn. Dus hebben we dat idee uitgewerkt tot een heel nummer. De tekst wordt echt gemaakt op basis van de klanken uit onze instrumenten en de melodieën die we neuriën tijdens de jams. Om in de juiste sfeer te komen voor de jamsessies doen we altijd de lichten uit in de repetitieruimte. Want spelen onder felle TL-balken is niet de sfeer die we willen hebben bij onze muziek.’
Jacky: ‘We nemen ook elke repetitie volledig op. Zodat we alle jamsessies na afloop terug kunnen luisteren. Bij het terugluisteren van deze jams letten we op de melodieën die voorbij komen en gaan we van daaruit kijken welke tekst hier op zou kunnen. Bijna een soort Mama Appelsap haha.’
Wie schrijft de teksten voor de liedjes?
Jacky: ‘Teun en ik schrijven samen heel veel teksten. Maar Marjolijn heeft ook voor één liedje de tekst geschreven.’
Teun: ‘We zitten vaak wel met z’n drietjes nog aan de uiteindelijke tekst te schaven. Dat hebben we zelfs in de studio nog gedaan bij een paar woorden die net niet lekker uitkwamen op de muziek. Het is overigens nog nooit voorgekomen dat we een complete tekst klaar hadden liggen en samen dachten ‘laten we hier eens een nummer op schrijven’. En dat gaat ook niet zo snel gebeuren. We werken gewoon altijd eerst vanuit een muzikale context.’
Jullie hadden op 27 november 2020 een releaseshow gepland staan in het Burgerweeshuis. Deze is in verband met de aangescherpte coronamaatregelen van de afgelopen weken gecanceld. Ik las op jullie sociale mediakanalen dat jullie plannen hebben voor een ‘videotour’. Kunnen jullie daar iets meer over vertellen?
Jacky: ‘We willen ondanks de gecancelde releaseshow toch iets leuks gaan doen voor de albumrelease. Dus dan doen we het gewoon door middel van een videotour. Zo kunnen de mensen toch onze nieuwe songs horen. Bovendien hebben we een aantal bijzondere locaties uitgezocht om deze songs vast te leggen.’
Marjolijn: ‘Het alternatief was bijvoorbeeld een livestream. Maar ik vind dat zelf gewoon een beetje saai worden nu we al zo lang met die coronamaatregelen opgescheept zitten. Door middel van een aantal losse video’s per nummer hoeft het publiek niet meteen een heel uur achter de laptop te gaan zitten maar kunnen ze zich in een korte tijd mee laten slepen in één song.’
Zijn de locaties nog geheim?
Marjolijn: ‘Deze zijn nog geheim haha. We zitten daarnaast nog volop in de organisatie, dus we kunnen nog niet honderd procent prijsgeven hoe de liveregistraties eruit komen te zien. De locaties worden wel echt per nummer gekozen, zodat het de sfeer van het nummer versterkt.’
Vanaf wanneer is de eerste video te zien?
Marjolijn: ‘We hebben nu even super snel moeten schakelen. Omdat we echt begin november pas te horen hebben gekregen dat de releaseshow op 27 november in het Burgerweeshuis niet door kan gaan. Maar, we verwachten dat de eerste video begin december online zal staan.’
‘Pantomime’ is te bestellen via de webshop van Black Monsoon. Daarnaast is het album vanaf 27 november te beluisteren op alle grote streamingsplatformen.
Een korte impressie van de opnames: