Tekst: Dennis de Waard
Coverfoto: LNDW

Livestream moeheid. Elke concertliefhebber heeft er mee te maken gehad. Terwijl we steeds langer thuis zitten en weer door een haperend scherm naar een slecht opgestelde camera zitten te kijken neemt het verlangen naar de real thing enkel maar toe. Dat was totdat we het tweedaagse Grauzone op ons scherm zagen stralen. Zelden hebben we een festival gezien dat op zo´n magistrale wijze het echte livegevoel wist vast te leggen. Een verslag van de hoogtepunten van twee dagen lang spannende muziek, met SONS, Luis Vasquez, Whispering Sons, High Hi, CHVE, King Hannah, 4B2M, Global Charming, Rumours, Sylvie Kreusch en Amenra.

Dag een: SONS, Luis Vasquez, High Hi, Whispering Sons, CHVE

Aangekomen bij de site van Grauzone komen we eigenlijk al meteen in de stemming. Een blokkenschema met overlappende streams, meerdere kanalen, een chatfunctie. De keuzestress, de gesprekken met enthousiaste muziekliefhebbers: het komt allemaal weer terug. Het garagerock-kwartet SONS heeft de eer om het festival af te trappen op stream 1 vanuit het Paard. De band heeft duidelijk sprongen gemaakt in hun toch al strakke livereputatie en klinkt scherper, ziedender en harder dan tevoren. De korte set van nog geen halfuur bevat enkel bekende tracks van hun debuutalbum waaronder het fantastische ‘I Need a Gun’. Maar de verrassing zit ‘m ergens halverwege de set waar de jongens een nieuwe track spelen met een riff waar IDLES jaloers op zou zijn: ziedend, dreigend en op een moordend tempo knallen de garagerockers door de stream. Het moge duidelijk zijn: Grauzone is begonnen.

Wat de stream zo bijzonder maakt is dat alle shows op hun eigen unieke wijze zijn opgenomen. Zo zagen we de jongens van SONS al in ‘t Paard spelen, maar zo zien we Luis Vasquez (The Soft Moon) in wat lijkt op zijn eigen studio in de VS, High Hi en Sylvie Kreusch in het MOU Museum in Oudenaarde, Amenra in een kerk in Zwalm. Om nog maar te zwijgen van de aankleding. De lichtshow van SONS is werkelijk subliem, de kunststukken en beelden bij de streams vanuit het MOU Museum geven de optredens zo veel meer karakter. Het toont alleen maar dat Grauzone echt heel veel heeft nagedacht over de presentatie en het geven van een werkelijk unieke ervaring van het festival en de artiesten. In een tijd waarin de meeste mensen de livestreams beu zijn geeft Grauzone een festival waarin je helemaal wordt meegenomen en vergeet dat je ´gewoon´ thuis zit. Dikke complimenten daarvoor.

Maar goed, de rest van de hoogtepunten. Één van de hoogtepunten van Grauzone van de afgelopen jaren was The Soft Moon, met hun angstaanjagende postpunk en industrial rock wisten de Amerikanen een ijzingwekkende show neer te zetten. Dit jaar heeft Grauzone Luis Vasquez weten te strikken voor een solo set. De frontman heeft wat tijd genomen om meer aan zijn soloproject te werken en dat resulteerde in het album A Body of Errors. Een postapocalyptisch project dat meer neigt naar ambient en darkwave stukken maar nog steeds die The Soft Moon-huls heeft. Vaak volledig instrumentaal en met de minimale belichting en hier en daar shots vanuit de woestijn is het een ervaring met cinematische proporties. Even spannend is het niet altijd maar voor fans van The Soft Moon is het smullen geblazen.

Een aangename kennismaking is het met de zuiderburen van High Hi: een indierocktrio dat het genre met een iets hardere interpretatie brengt met dikke lagen noisepop en shoegaze. De band nadert zelfs perfectie in deze set en de energie en plezier spat er vanaf. De drie leden spelen voor hun leven en hebben de perfecte mix gevonden voor catchy, intiem wanneer nodig en snoeihard in de refreinen. “Ik heb dit gemist”, grijnst gitariste Sophie Ooghe wanneer de band zichtbaar uitgelaten een nummer eindigt. Tot nu toe de leukste ontdekking van het festival. Een band om in de gaten te houden.

Whispering Sons is één van de namen waar iedereen in de chat echt op zat te wachten. Sinds het winnen van de Humo’s Rock Rally katapulteerde de band zich in de harten van menig postpunk-liefhebber over heel de wereld en vanavond laat de band wederom zien waarom. Het meest bijzondere: de set is afgeladen met nog nooit eerder gehoorde nummers van hun aankomende tweede album ‘Several Others’. Meteen duidelijk is dat drummer Sander Pelsmakers nu écht is geupgraded naar een volwaardig drumstel, daar waar hij eerst begon met een elektrische kit en dat later uitbreidde met meer floortoms. Muzikaal zit het nog steeds goed. De inmiddels herkenbare gitaarsound heeft niets ingeboet aan impact, om nog maar te zwijgen van het grootste selling point van de band: Fenne Kuppens’s dreigende stem. De nieuwe nummers zijn donkerder, waaronder het een-tweetje ‘Satantango / Surgery’ waarbij de laatste zo intens is dat het kan worden gerekend tot het beste werk van de band tot nu toe. Maar hoe goed de band ook is, Whispering Sons is tijdens het festival de enige band bij wie het gevoel blijft: ‘Deze band is zo veel meer beter als je in het echt in het gezicht wordt geschreeuwd door de band.’ Whispering Sons is fantastisch maar gewoonweg niet gemaakt voor een livestream.

Absolute hoogtepunt van de vrijdag is CHVE, een zijproject van Colin van Eeckhout, zanger van Amenra. Zijn set van een kwartier is een ervaring op zich. Eerst zien we Van Eeckhout stenen tegen elkaar tikken wat vervolgens door een loop wordt afgespeeld waarna hij met een hurdy gurdy een hypnotiserende set geeft. CHVE daagt uit om diep in jezelf te kijken en of je dan licht of donker ziet, daar eens goed op te reflecteren. CHVE is uniek, geestverruimend en onwijs goed. Het publiek, of de chat, is het unaniem eens: dit was iets fantastisch.

Dag twee: King Hannah, 4B2M, Global Charming, Rumours, Sylvie Kreusch en Amenra

We kruipen fris uit ons bed met een lichte kater, hebben vervolgens heel de dag om bij te komen en terwijl de wereld kijkt naar het grootste evenement op aarde in Rotterdam speelt zich op het internet bij Grauzone nog steeds een geweldig festival plaats. De bar die voor velen de keuken is, serveert nog steeds ijskoud, de wachtrijen valen gelukkig mee op de stream en in Grauroom 1 maken we eindelijk live kennis met de band die er vorig jaar ineens was:

Het gebeurt eigenlijk nog maar zelden dat een band enkel via mond tot mond reclame aan aandacht groeit. Er was amper een persmoment met de release van hun vorig jaar uitgebrachte debuutep Tell Me Your Mind and I’ll Tell You Mine, maar King Hannah wist aan populariteit te winnen doordat platenwinkels de ep’s verkocht en liefhebbers van mond tot mond het woord verspreidde. Amper social media-aandacht, amper persmomenten, de muziek sprak voor zich. Liefhebbers van Bruce Springsteen, Manchester Orchestra en The War on Drugs kunnen hun hart ophalen. De zachte country en indierock bezweert en kabbelt door zonder echt saai te worden. De zachte stem van Hannah Merick weet te hypnotiseren en het golvende gitaarspel is bewonderingswaardig. Afsluiter ‘Crème Brûlée’ ziet de band op hun best. De band is hard bezig in de studio en het is afwachten geblazen op hun debuutalbum. King Hannah zou zo maar eens een grote kunnen worden.

De leukste act van de dag is 4B2M (4 Brothers 2 Mothers) bestaande uit de broers Rocco (De Staat) en Jimmi Hueting (Jo Goes Hunting) en Cas en Teun Hieltjes (Go Back to the Zoo, St. Tropez). Alternatieve rock met een cartooneske vibe en verdomd goede hooks in hun nummers. De band moet nog even wennen aan het spelen, maar brengt een lach op het gezicht en is het vrolijkst van heel het festival. Verdomd origineel en een replayfactor van hier tot thuisbasis Nijmegen.
Van eigen bodem zien we Global Charming graag terug. Één van de laatste keren dat we ze zagen op Left of the Dial 2019 was de band een nog vrij onbekende speler in de scene,  maar wist daar vorig jaar met hun uitstekende debuut Mediocre Brutal verandering in te brengen. De postpunk met no-wave invloeden zoekt tijdens de set de grenzen van het ongemak op en weet daar aardig in te slagen. De bevreemdende setup met vergrootglazen voor de microfoons laat uitvergrote versies van de gezichten van de band zien terwijl ze met hun aanstekelijke verveling hun nummers spelen. Sinds Left of the Dial zien we dat de band zich comfortabeler voelt bij hun ongemak en sound.Echt heel spannend wordt het niet maar toch zijn we benieuwd wat deze band echt in hun mars heeft.

Een prettige terugkeer is er van Rumours. De band (met drumster Stefanie Mannaerts van Brutus op synths!)  bleef een beetje een onderbelichte parel met hun debuut Megamix in 2018. Geroemd in de underground om hun mix van techno/ambient/electro (denk Björk tijdens haar ‘Volta’-tijdperk) met een intense live-ervaring die voornamelijk door zangeres Hannah Vandenbussche wordt gedragen keert de band terug met nieuw werk. Terwijl de synths blijven golven en Vandenbussches’ stem blijft echoën stijgt Rumours van hoogtepunt naar hoogtepunt. Een ijskoude ervaring die je nog lang bijblijft. We kijken reikhalzend uit naar een nieuwe plaat.

Rijzende ster Sylvie Kreusch bereikt steeds hogere pieken. Waar ze al hoge ogen wist te gooien als zangeres bij Warhaus, wist ze met haar eigen solowerk echt te overtuigen met haar eigen sound. Donkere voodoo-artpop met groot bombast en onweerstaanbare ritmes kregen we voorgeschoteld op haar eerste ep ‘BADA BOOM! BADA BING!’ en eind vorig jaar op de mini-ep ‘Wild Love’. Haar debuutalbum zit eraan te komen en terwijl we daar de grootste verwachtingen van hebben, mogen we een voorproefje krijgen bij Grauzone. Het eerste nummer klinkt als een prachtige hertaling van ‘Belle’ van haar eerste ep, alleen kent deze een grotere finale. Verder is de set opgebouwd uit reeds uitgebrachte nummers ‘Wild Love’, ‘Just a Touch Away’ en het eerder genoemde ‘Belle’ als hoogtepunt en afsluiter. Sylvie Kreusch brengt de meest spannende artpop van het moment en is gemaakt voor de donkere kleine zaaltjes en een waanzinnige performer.

Absolute hoogtepunt is wederom van de kant van Amenra die speciaal voor het festival een akoestische set opnam. Zelden zagen we de doommetalband in zo’n setting en het werkt fantastisch. Beginnend met een cover van Portishead ‘Roads’ zien we de band gewoon viben en helemaal op hun gemak in de kerk waar de akoestiek subliem is. Van Eeckhouts’ stem is breekbaar, angstaanjagend en spookt door de kerk. De drummer die met zijn hand op zijn gemakje op de tafel roffelt geeft zo’n ongelooflijk intiem gevoel dat het lijkt alsof je naast ze zit in die kerk. Amenra trakteert ons op een uur lange unieke ervaring die onbeschrijflijk goed is en kan worden gerekend tot hun beste liveshows. Daarnaast heeft Grauzone de hele show met later elektrische gitaren en violen perfect opgenomen. Dit is één van de beste shows die de pandemie heeft mogelijk gemaakt en het publiek weet in de chat ook niet wat het meemaakt. Amenra is op de toppen van hun kunnen het zal even duren voordat we zo iets goeds onder ogen zien.

Na een handvol shows verdeeld over twee dagen, twee hoofdstreams en twee zijstreams waar oude opnames en dj’s het publiek bedienen en shows van over voornamelijk Nederland, België en de USA heeft Grauzone het echte festivalgevoel teruggegeven binnen de perken van wat mogelijk is. Het festival was dan niet live maar het voelde vaak alsof je naast de artiesten stond. Dat, in combinatie met de vele kunstwerken die in de ruimten te zien waren, gaven Grauzone 2021 een werkelijk unieke ervaring die moeilijk te toppen is. We hopen natuurlijk dat we in 2022 weer naar het ‘normale’ Grauzone kunnen in Den Haag maar dit was een fantastische editie. Complimenten aan de organisatie, crew en artiesten. En niet te vergeten het publiek, dat de gezelligheid en liefde voor muziek in de chat deelde. Wat. Een. Feest.